De huidige wijnbouw (en wijnmarkt) is vooral op druivenrassen gericht. Hierbij zijn hele hectares wijngaard met één enkel druivenras aangeplant, hetgeen kan zorgen voor karakterloze wijnen, maar vooral ook ongezonde wijngaarden. We noemen dit ook wel een monocultuur en daar is tegenwoordig veel aandacht voor.
Monocultuur
Monocultuur betekent dat er op hetzelfde stuk grond altijd hetzelfde gewas verbouwd wordt. Bekende monoculturen in de tropen zijn de plantages van onder andere oliepalm, thee en banaan. In Nederland zien we in de landbouw vaak een monocultuur van maïs (voor veevoerproductie). Op zeer zware klei, zoals in Noord-Groningen, is er een monocultuur van tarwe, omdat de grond vaak niet geschikt is voor de verbouw van andere gewassen (zoals aardappelen of suikerbieten). In de tuinbouw vindt men ook vaak monoculturen, zoals bij sla of aardbeien.
Een nadeel van een monocultuur is het eenzijdig uitputten van de bodemvruchtbaarheid, waardoor er bijvoorbeeld veel meer bemest moet worden. Daarnaast kunnen plantenziekten zich makkelijker ontwikkelen in het gewas, waardoor meer gewasbeschermingsmiddelen (pesticiden) moeten worden ingezet.
Permacultuur
Permacultuur is een veel duurzamere landbouwmethode. Het is een agrarische methode waarbij naar voorbeeld van natuurlijke ecosystemen een menselijke omgeving gecreëerd wordt. Permacultuur is wat dat betreft vergelijkbaar met biologische landbouw, dat zich ook baseert op ecologie. In de biologische en biodynamische wijnbouw wordt ook veel aandacht besteed aan het stimuleren van de biodiversiteit in de bodem. Een gezonde bodem (bodemmicroben) is de basis voor gezonde wijnstokken.
Tegenwoordig is er ook steeds meer aandacht voor voedselbossen. Een voedselbos is een vorm van permacultuur en boslandbouw, gekenmerkt door onderhoudsarme, duurzame, plantaardige voedselproductie. Een voedselbos werkt op basis van bosecosystemen, waarbij bijvoorbeeld fruit- en notenbomen, struiken, kruiden, wijnstokken en meerjarige groenten door elkaar staan op een stuk land. De opbrengsten daarvan zijn direct nuttig voor de mens.
Complantation
Dan komen we uit bij complantation, of gewoon complantatie in het Nederlands. Het idee hierbij is om allerlei druivenrassen door elkaar aan te planten in een wijngaard, in plaats van slechts één druivenras. Dit is de manier zoals de wijnboeren dat vroeger ook deden. Het bevordert de biodiversiteit in de wijngaard, want de verschillende druivenrassen versterken en ondersteunen elkaar. Het toevoegen van andere lokale gewassen, zoals bomen en struiken in en rondom de wijngaarden, zorgt voor een nog grotere biodiversiteit. De techniek zorgt er tevens voor dat de schade door schimmelziekten aanzienlijk wordt verminderd, waardoor het aantal ingrepen in de wijngaard aanzienlijk wordt beperkt.
Op dit moment verkopen we twee wijnen die gemaakt zijn dankzij complantation. Allebei uit de Elzas. Als eerste is dat de Aussitôt Bue van Hubert et Heidi Hausherr. Het is een witte natuurwijn (demi-sec, licht oranje), gemaakt van Auxerrois, Gewurztraminer en Pinot gris. Die blend komt dus niet uit de kelder, maar de drie verschillende druivensoorten staan door elkaar in de wijngaard en worden samen geoogst en gevinifieerd!
De tweede is de Complantation blanc van Marcel Deiss. Deze Duitse witte wijn bestaat uit maar liefst 13 druivenrassen die door elkaar in de wijngaard groeien. Het gaat onder andere om Sylvaner, Pinot Blanc, Riesling, Pinot Gris, Gewurztraminer en Muscat d’Alsace. Alle druiven behoren tot de appellatie AOC Alsace.
